در دهههای اخیر، بازارهای مالی به سرعت تحول یافته و به گونهای فراگیر و پویا به سرعت در حال تغییر هستند. دو دسته از ابزارهای مالی که برخی از افراد در نظر میگیرند تا آینده تجارت را معین کنند، فارکس (Foreign Exchange یا بازار ارز) و کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) هستند. هرکدام از این بازارها دارای خصوصیات و ویژگیهای منحصر به فردی هستند که آنها را از یکدیگر متمایز میکند.
فارکس، به عنوان بازاری که معاملات ارزهای مختلف کشورها را اداره میکند، چند دهه است که به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان شناخته میشود. این بازار نقش بنیادی در تعیین نرخ ارزها، تأثیرگذاری بر تجارت جهانی و تعیین سیاستهای اقتصادی دارد.
از سوی دیگر، با ظهور تکنولوژی بلاکچین، کریپتوکارنسیها به چالشهای جدیدی برای بازارهای مالی پیش آمدهاند. این ارزهای دیجیتال به صورت مستقل از بانکها و دولتها عمل میکنند و نظام تداول مبتنی بر فناوری بلاکچین را به تجربه تجارت جهانی افزودهاند.
در این مقاله از آموزش سرمایه گذاری و تحلیل بازارهای مالی، ما قصد داریم به بررسی دقیقتر تفاوتها و شباهتهای بین فارکس و کریپتوکارنسی بپردازیم. این بررسی به ما کمک خواهد کرد تا درک عمیقتری از این دو بازار کسب کنیم و به سوالاتی چون “چرا برخی افراد به فارکس علاقهمندند؟” و “چطور میتوان کریپتوکارنسی را به عنوان یک ابزار سرمایهگذاری مطالعه کرد؟” پاسخ دهیم. بنابراین، همراه ما باشید تا در این سفر آشنایی با دنیای پویا و پیچیده تجارت ارزها و کریپتوکارنسی داشته باشید.
بازار فارکس و نحوه عملکرد آن
بازار فارکس یا بازار ارز، به عنوان بزرگترین بازار مالی جهان شناخته میشود و در آن معاملات ارزهای مختلف جهان انجام میشود. این بازار به عنوان یک بازار خرید و فروش زنده (Spot Market) عمل میکند، به این معنا که معاملات به صورت فوری و در زمان واقعی انجام میشوند.
این امر به تاجران این امکان را میدهد تا به سرعت به تغییرات نرخ ارزها واکنش نشان دهند و معاملات خود را انجام دهند.
عملکرد اصلی بازار فارکس بر اساس نرخ ارزهاست که تأثیر زیادی بر تجارت جهانی، سرمایهگذاریها، و اقتصادهای کشورها دارد. تعیین نرخ ارزها توسط عوامل مختلفی از جمله فعالیتهای اقتصادی، سیاستهای پولی، شرایط اقتصادی، و حتی اخبار جهانی تأثیر گذار است.
ترکیب این عوامل باعث ایجاد یک بازار پویا و پیچیده میشود که تاجران را به چالش میکشد و به آنها فرصتها و ریسکهای بیپایانی ارائه میدهد.
کاربردهای فارکس
تجارت بینالمللی:
با توجه به حجم بالای معاملات و ارزش بازار فارکس، این بازار نقش بسیار مهمی در تسهیل تجارت بینالمللی ایفا میکند. ارزهای مختلف برای تسویه تجارت و انتقال داراییها در مقاطع زمانی کوتاه مورد استفاده قرار میگیرند.
سرمایهگذاری و تجارت:
با توجه به حجم بزرگ معاملات روزانه در بازار فارکس، این بازار یک مکان محبوب برای سرمایهگذاری است. تجاران میتوانند از تغییرات نرخ ارزها به عنوان فرصتهای سودآور سرمایهگذاری کنند.
مدیریت ریسک:
بسیاری از شرکتها و صنایع از بازار فارکس برای مدیریت ریسک مرتبط با تغییرات نرخ ارزها استفاده میکنند. این امکان به آنها داده میشود تا از ابزارهایی مانند معاملات فیوچرز(Futures) و معاوضات ارزی (Swaps) به منظور حفاظت از سرمایه خود استفاده کنند.
تأثیر بر اقتصادها:
تغییرات در نرخ ارزها میتواند تأثیر زیادی بر اقتصاد یک کشور داشته باشد. ارزهای قوی میتوانند تجارت خارجی را تسهیل کنند و به واردات ارزانتر کنند، در حالی که ارزهای ضعیف میتوانند صادرات را تشویق کنند.
معاملات روزانه (Day Trading) و معاملات آنلاین:
تکنولوژی مدرن به ترددهای آنلاین در بازار فارکس امکان دسترسی آسان به این بازار را فراهم کرده است. تاجران میتوانند به صورت روزانه معاملات خود را انجام دهند و از نوسانات کوتاهمدت نرخ ارزها بهرهمند شوند.
با توجه به تنوع کاربردهای بازار فارکس، این بازار به عنوان یکی از ابزارهای اساسی در اقتصاد جهانی و تجارت بینالمللی محسوب میشود.

تفاوت فارکس و کریپتوکارنسی
نوع دارایی:
فارکس (Foreign Exchange): در بازار فارکس، ارزها معامله میشوند. معامله در این بازار به تبادل ارزهای مختلف بر اساس نرخ تبادل آنها میپردازد.
کریپتوکارنسی: در بازار کریپتوکارنسی، داراییهای دیجیتال مانند بیتکوین، اتریوم و دیگر ارزهای دیجیتال معامله میشوند که از تکنولوژی بلاکچین برای امنیت و تأیید تراکنشها استفاده میکنند.
محل معامله:
فارکس: معاملات در بازار فارکس اغلب در بورسهای مالی مرکزی و بانکها انجام میشود. این بازار به عنوان یک بازار ارزهای ماجراجویانه (OTC) شناخته میشود.
کریپتوکارنسی: معاملات کریپتوکارنسی اغلب در صرافیهای دیجیتال آنلاین انجام میشود و بدون نیاز به واسطه مالی است.
شفافیت و هویت:
فارکس: فرآیند معامله در فارکس بسیار شفاف است و بسیاری از تراکنشها به صورت عمومی در دسترس هستند. هویت تاجران نیز معمولاً شناخته میشود.
کریپتوکارنسی: تراکنشهای کریپتو کارنسی به صورت کاملاً رمزگذاری شده انجام میشوند و هویت تاجران به حداکثر حد ممکن محافظت میشود.
ساعات معامله:
فارکس: بازار فارکس به صورت 24 ساعته و 5 روز در هفته فعال است.
کریپتوکارنسی: بازار کریپتوکارنسی نیز 24 ساعته و 7 روز در هفته فعال است، بدون وابستگی به ساعات معامله محلی یا جغرافیایی.
فاکتورهای تأثیرگذار:
فارکس: تأثیرات اقتصادی، سیاسی، و اخبار جهانی بر نرخ ارزها تأثیرگذار هستند. همچنین، تصمیمات بانکهای مرکزی نیز تأثیر زیادی دارند.
کریپتوکارنسی: برخی از فاکتورهای تأثیرگذار شامل اعلانها، توسعه فناوری بلاکچین، و احوالات بازار کریپتوکارنسی هستند. تأثیرگذاری بانکهای مرکزی بر بازار کمتر است.
ریسک و پایداری:
فارکس: با توجه به مشارکت بانکها و نهادهای مالی بزرگ، بازار فارکس به طور کلی پایدارتر به نظر میرسد و نرخهای ارزها تحت تأثیر کمتری از نوسانات ناگهانی قرار میگیرند.
کریپتوکارنسی: بازار کریپتوکارنسی به دلیل حضور بازارهای نسبتاً جوان و تأثیرات حساس به اخبار، به نسبت پویا و نوسانات بیشتری دچار است.
تفاوتهای فارکس و کریپتوکارنسی نشان از ویژگیها و مشخصههای گوناگون دو بازار دارند، و انتخاب بین آنها به میزان تجربه، هدف سرمایهگذاری، و سطح ریسک پذیری تاجران بستگی دارد.
عوامل مؤثر بر بازارهای فارکس و کریپتوکارنسی
عوامل اقتصادی:
فارکس: اطلاعات اقتصادی مانند رشد اقتصادی، نرخ بیکاری، تولید صنعتی و فروش خارجی بر نرخ ارزها تأثیر میگذارد. تصمیمات بانکهای مرکزی درباره نرخ بهره و سیاستهای پولی نیز تأثیر گذار است.
کریپتو: در بازار کریپتوکارنسی، خبرها و توسعههای مرتبط با تکنولوژی بلاکچین، همچنین تصمیمات حاکمیتها نسبت به قانونگذاری کریپتوکارنسیها تأثیرگذار هستند.
عوامل سیاسی:
فارکس: اخبار سیاسی، تغییرات در حکومتها و روابط بینالمللی میتوانند نرخ ارزها را تحت تأثیر قرار دهند.
کریپتوکارنسی: تصمیمات حکومتها و نهادهای سیاسی درباره قانونگذاری و قبول یا رد ارزهای دیجیتال تأثیرگذاری دارد.
عوامل تکنیکی:
فارکس: تحلیلهای تکنیکی مانند الگوهای نموداری، شاخصهای فنی و خطوط راهنما میتوانند بر تصمیمات معاملاتی تأثیرگذار باشند.
کریپتو: با توجه به جوانی بازار کریپتوکارنسی، تحلیلهای تکنیکی نیز به عنوان یک ابزار مهم برای تصمیمگیری در مورد تراکنشها مورد استفاده قرار میگیرد.
تأثیرات رویدادها:
فارکس: اعلانها و رویدادهای اقتصادی مانند اعلانات نرخ بهره، شاخصهای اقتصادی و تصمیمات بانکهای مرکزی میتوانند نرخ ارزها را تحت تأثیر قرار دهند.
کریپتو: اخبار و رویدادهای مرتبط با تکنولوژی بلاکچین، هکها، و تصمیمات قانونی میتوانند بر بازار کریپتوکارنسی تأثیرگذار باشند.
فعالیتهای بازار:
فارکس: حجم معاملات روزانه و نوسانات قیمت در طول جلسات معاملات مختلف بازارهای جهانی تأثیر میگذارد.
کریپتو: با توجه به حجم کمتر بازار کریپتوکارنسی نسبت به بازارهای معمولی، حتی تصمیمات یک تاجر بزرگ هم میتواند به نرخ ارزها تأثیر بگذارد.
تصمیمات بانکهای مرکزی:
فارکس: تصمیمات بانکهای مرکزی مانند تغییر نرخ بهره و سیاستهای پولی تأثیر مهمی بر نرخ ارزها دارد.
کریپتو: با توجه به ماهیت غیرمتمرکز تصمیمات بانکهای مرکزی بر بازار کمترین تأثیر را دارد.
تفهیم عوامل مؤثر بر بازارهای فارکس و کریپتوکارنسی اساسی است تا سرمایهگذاران و تاجران بتوانند بهترین تصمیمات ممکن را در مورد تداول ارزها و دیجیتالها اتخاذ کنند. هر دو بازار تحت تأثیر متغیرهای متعددی قرار دارند که تحلیل دقیق و آگاهانه از آنها برای موفقیت در معاملات ضروری است.
نحوه اجرای معاملات در بازار فارکس و روند خرید و فروش در بازار کریپتو
نحوه اجرای معاملات در بازار فارکس:
نوع معاملات:
در فارکس، تاجران معمولاً از دو نوع معامله استفاده میکنند: معاملات خرید (Buy) و معاملات فروش (Sell).
معاملات انجام شده به صورت فوری و به نرخ فعلی بازار، به عنوان “معاملات اسپات” (Spot Transactions) شناخته میشوند.
استفاده از اهرم (Leverage):
در فارکس، استفاده از اهرم یا leverage متداول است. این به تاجران این امکان را میدهد که با استفاده از مقدار سرمایه کمتر، مقدار بیشتری از ارزها را معامله کنند.
نحوه انتخاب جفت ارز:
تاجران در فارکس با انتخاب جفت ارز مشخص میکنند که آیا قصد دارند ارز اولیه را نسبت به ارز دومی خریداری (Long Position) یا فروش کنند (Short Position).
پلتفرمهای معامله:
برای اجرای معاملات فارکس، تاجران از پلتفرمهای معاملات آنلاین استفاده میکنند که به آنها این امکان را میدهد تا بازارها را در زمان واقعی مشاهده کرده و معاملات خود را انجام دهند.
روند خرید و فروش در بازار کریپتو:
نوع معاملات:
در بازار کریپتوکارنسی، معاملات ممکن است به دو صورت بازار (Market) و لیمیت (Limit) انجام شوند. معاملات بازار به نرخ فعلی انجام میشوند، در حالی که معاملات لیمیت به نرخ مشخص شده توسط تاجر اجرا میشوند.
استفاده از اهرم:
بسیاری از صرافیها این امکان را فراهم کردهاند که تاجران از اهرم برای افزایش سرمایه خود استفاده کنند. این اهرم معمولاً برای معاملات طولانی مدت استفاده نمیشود.
نحوه انتخاب زوجهای ارزی:
در بازار کریپتو، تاجران میتوانند بین زوجهای ارزی مختلفی انتخاب کنند. برای مثال، بیتکوین به دلار یا اتریوم به بیتکوین.
صرافیهای دیجیتال:
تاجران برای اجرای معاملات کریپتوکارنسی از صرافیهای دیجیتال استفاده میکنند که امکان معامله با ارزهای دیجیتال و مدیریت کیف پولهای خود را فراهم میکنند.
کیف پولهای دیجیتال:
برای نگهداری ارزهای دیجیتال، تاجران از کیف پولهای دیجیتال استفاده میکنند. این کیف پولها میتوانند نوعی آنلاین (Hot Wallet) یا آفلاین (Cold Wallet) باشند.
هر دو بازار فارکس و کریپتوکارنسی دارای ویژگیها و روشهای معامله خود هستند، و تاجران باید با خصوصیات هر یک آشنا باشند تا بتوانند تصمیمات تجاری خود را با دانش کاملتری انجام دهند.
در نهایت…
در پایان بحرانها و برخوردهای میان تجارت سنتی و نوآورانه، تفاوتهای چشمگیر بین فارکس و کریپتوکارنسی نمایان میشوند. بازار فارکس، به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان با تمرکز بر ارزهای ملی، توسط نیروهای اقتصادی سنتی و بانکهای مرکزی تحت نظر است. در مقابل، بازار کریپتوکارنسی به عنوان یک نوآوری مبتنی بر فناوری بلاکچین برخاسته از استقلال است.
در معاملات فارکس، ارزها به عنوان سرنخ اصلی معامله مورد استفاده قرار میگیرند و تأثیرات عوامل اقتصادی و سیاسی بر بازارهای جهانی بسیار چشمگیر است. به عبارت دیگر، فارکس بازاری است که از زیرساخت سنتی مالی جهانی بهرهمند است.
از سوی دیگر، کریپتوکارنسی با تأکید بر رمزگذاری و بلاکچین، به تازگی به عنوان یک گزینه دیگر برای سرمایهگذاری و معامله ظاهر شده است. کریپتوکارنسیها، از جمله بیتکوین و اتریوم، به عنوان داراییهای دیجیتال بدون نیاز به واسطه مالی یا بانک مرکزی معامله میشوند و تأثیرات کمتری از عوامل سنتی دارند.
با توجه به تفاوتهای بنیادی در ماهیت و ساختار این دو بازار، تصمیمگیری بر اساس اهداف سرمایهگذاری، تجربه، و سطح ریسک فردی تاجران و سرمایهگذاران بستگی دارد. هرکدام از این بازارها دارای ویژگیها و چالشهای منحصر به فرد خود هستند و انتخاب بین فارکس و کریپتوکارنسی نیاز به شناخت عمیق از ویژگیها و عوامل مؤثر بر آنها دارد.