قرارداد هوشمند عبارتی است که برای توصیف کد رایانه استفاده می‌شود و قادر است تبادل پول، محتوا، دارایی، سهام یا هر چیز با ارزشی را راحت تر کند. هنگام اجرای شبکه بلاکچین، قرارداد هوشمند مانند یک برنامه کامپیوتری خودکار عمل می‌کند و در صورت تحقق شرایط خاص، به طور خودکار اجرا می‌شود.

از آنجایی که قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین اجرا می‌شوند، دقیقا مطابق با چیزی که برنامه‌ریزی شده‌اند و بدون هرگونه احتمال سانسور، خرابی، تقلب یا دخالت شخص ثالث انجام می‌شوند. شما با مقاله اتریوم (Ethereum) چیست از وب سایت آدام مرادی همراه هستید.

با این که تمام بلاکچین ها توانایی پردازش کد را دارند، اما اکثر آنها به شدت محدود هستند؛ اما اتریوم متفاوت است. اتریوم به جای اینکه عملیات را محدود کند، به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا هر عملیاتی را که می‌خواهند ایجاد کنند. این بدان معنی است که توسعه دهندگان می‌توانند بدون هیچ محدودیتی هزاران برنامه مختلف بسازند.

ماشین مجازی اتریوم (Ethereum)

در اوایل شروع به کار اتریوم، برنامه های آن برای انجام یک سری عملیات بسیار محدود طراحی شده بودند. به عنوان مثال، بیت کوین و سایر ارزهای رمزنگاری شده نیز در ابتدا فقط برای کار به عنوان ارزهای دیجیتال نظیر به نظیر ساخته شده بودند. 

پس از مدتی، توسعه دهندگان با مشکلاتی روبرو شدند. آن ها بین یک دوراهی قرار گرفتند: یا می‌بایست مجموعه عملکردهای ارائه شده توسط بیت کوین و انواع دیگر برنامه ها را که بسیار پیچیده و زمان بر بود را گسترش می‌دادند، و یا یک برنامه جدید بلاکچین و یک بستر کاملا جدید ایجاد می‌کردند.

نوآوری اصلی اتریوم، ماشین مجازی Ethereum (EVM) است که یک نرم افزار تورینگ کامل است و در شبکه اتریوم اجرا می‌شود. هر کسی صرف نظر از آشنایی با زبان برنامه نویسی و در اختیار داشتن یا نداشتن حافظه کافی، می‌تواند با این ماشین مجازی شروع به برنامه نویسی کند.

ماشین مجازی اتریوم روند ایجاد برنامه‌های بلاکچین را بسیار آسان تر و کارآمدتر از گذشته می‌کند. به جای اینکه سعی کنید برای هر برنامه جدید یک بلاکچین اصلی بسازید، با اتریوم می‌توانید هزاران برنامه مختلف را در یک سیستم عامل توسعه دهید. 

برای چه کار هایی می‌توانید از اتریوم استفاده کنید؟

همانطور که قبلا اشاره کردیم، اتریوم به توسعه دهندگان امکان ایجاد و استقرار برنامه های غیرمتمرکز را می‌دهد. یک برنامه غیرمتمرکز یا Dapp، برای منظور خاصی طراحی می‌شود. به عنوان مثال، بیتکوین یک Dapp است که سیستم نقدی الکترونیکی نظیر به نظیر را برای کاربرانش فراهم می‌کند و پرداخت آنلاین بیت کوین را امکان پذیر می‌کند.

از آنجایی که برنامه‌های غیرمتمرکز از کدهایی ساخته می‌شوند که روی شبکه بلاکچین اجرا می‌شوند، درنتیجه توسط هیچ شخص یا نهاد مرکزی کنترل و اداره نمی‌شوند.

هر سرویس متمرکزی می تواند با استفاده از اتریوم تبدیل به یک سرویس غیرمتمرکز شود. هر کدام از خدمات واسطه ای که در جامعه وجود دارند، می توانند از این ویژگی استفاده کنند. به طور مثال خدماتی مانند وام های ارائه شده توسط بانک ها یا سیستم های رأی گیری، کنترل مقررات و … می توانند از حالت متمرکز به حالت غیر متمرکز تغییر حالت دهند.

علاوه بر این، می‌توان از اتریوم برای ایجاد سازمان های خودمختار غیرمتمرکز (DAO) استفاده کرد. DAO سازمانی کاملا مستقل، شفاف و غیرمتمرکز است که هیچ رهبر واحدی ندارد و با کد برنامه نویسی، روی مجموعه ای از قراردادهای هوشمند نوشته شده در اتریوم، اجرا می‌شود.

این کد برای جایگزینی قوانین و ساختار یک سازمان سنتی، حذف حضور فیزیکی و کنترل متمرکز طراحی شده است. جالب تر اینجاست که حتی سازندگان آن نیز دخالتی در آن ندارند.

DAO تا زمانی که بتواند هزینه های بقایش را تامین کند و خدمات مفیدی به مشتریانش ارائه دهد در شبکه باقی خواهد ماند و متعلق به تمام کسانی است که توکنش را خریداری می‌کنند. این توکن‌ها نشان دهنده سهام خریدارانشان نیستند، بلکه به خریدارانشان اجازه حق رای می‌دهند.

یکی دیگر از کاربردهای اتریوم این است که می‌تواند به عنوان بستری برای راه اندازی ارزهای رمزنگاری شده دیگر استفاده می‌شود. به عنوان مثال، به خاطر توکن ERC20 که توسط بنیاد اتریوم تعریف شده است، سایر توسعه دهندگان می‌توانند نسخه‌هایی از این توکن را صادر کرده و در ازای آن ها سکه دریافت کنند.

در استراتژی جمع آوری کمک مالی، صادرکنندگان توکن مبلغی را که می‌خواهند جمع آوری کنند تعیین می‌کنند. سپس آن را در فروش گسترده عرضه کرده و در ازای آن ارز اتر را دریافت می‌کنند. طی دو سال گذشته میلیاردها دلار توسط عرضه های اولیه بر روی پلتفرم اتریوم جمع آوری شده است.

اتریوم اخیراً استاندارد جدیدی به نام توکن ERC721 را برای ردیابی دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد ایجاد کرده است. یکی از بزرگترین موارد استفاده از این توکن این است که دارندگان آن می‌توانند مالکیت کالاهای دیجیتالی کمیابشان را پیگیری کنند.

در حال حاضر بازی های زیادی در حال ساخت هستند که ازین توکن برای دسترسی به ویژگی های منحصر به فرد استفاده می‌کنند. به طور مثال بازی CryptoKitties، بازی ای است که در آن می‌توانید گربه‌های دیجیتال را جمع آوری کنید و با استفاده از توکن‌هایتان آن ها را پرورش دهید و سرگرم شوید.

سیستم عامل غیرمتمرکز اتریوم چه مزایایی دارد؟

از آنجایی که برنامه های غیرمتمرکز بر روی بلاکچین اجرا می شوند، در نتیجه شامل تمامی خصوصیات آن هستند:

تغییرناپذیری: برنامه یا شخص ثالثی نمی تواند هیچ تغییری در داده های آن ایجاد کند.

ضد فساد و دستکاری: بلاکچین مبتنی بر اصل اجماع است و سانسور را غیرممکن می کند.

امنیت: هیچ نهاد مرکزی در آن دخیل نیست و با استفاده از رمزنگاری، برنامه ها به خوبی در برابر حملات هک و فعالیت های جعلی محافظت می شوند.

احتمال خرابی صفر: برنامه ها هرگز افت نمی کنند و هرگز نمی توان آن ها را خاموش کرد.

نقطه ضعف برنامه‌های غیرمتمرکز اتریوم چیست؟

برنامه‌های غیرمتمرکز علیرغم مزایای بسیاری که دارند، چندان هم بی عیب و نقص نیستند. از آنجایی که کد قرارداد های هوشمند توسط انسان نوشته می‌شوند، کیفیتشان بستگی به افرادی که آنها را می‌نویسند دارد. اشتباهات سهوی یا باگ‌های درون کد می‌توانند منجر به خرابی‌های ناخواسته شوند. 

اگر در کد برنامه اشتباهی وجود داشته باشد، ممکن است نتوان از حملات یا بهره برداری غیر مجاز در شبکه جلوگیری کرد و این برخلاف اصل “تغییرناپذیر بودن” بلاکچین است. علاوه براین، اقداماتی که توسط یک حزب مرکزی انجام می‌شود، سوالاتی جدی در مورد غیرمتمرکز بودن برنامه ایجاد می‌کند.

فرض کنید من بخواهم یک برنامه ایجاد کنم. چطور می توانم به اتریوم دسترسی پیدا کنم؟

راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید از طریق آن‌ها به شبکه اتریوم متصل شوید. یکی از ساده‌ترین راه‌ها استفاده از مرورگر بومی اتریوم به نام Mist آن است. Mist یک رابط کاربر پسند و کیف پول دیجیتال برای خرید و فروش اتر و همچنین نوشتن، مدیریت، استقرار و استفاده از قراردادهای هوشمند را به کاربرانش ارائه می‌دهد.

دقیقا همانطور که مرورگرهای وب به افراد مختلف امکان دسترسی و کمک گرفتن از اینترنت را می دهند، Mist نیز دروازه ای به دنیای برنامه های غیر متمرکز بلاکچین باز می‌کند.

علاوه بر این، افزونه‌ای به نام MetaMask وجود دارد که Google Chrome را تبدیل به یک مرورگر اتریوم می‌کند. MetaMask به شما اجازه می‌دهد تا به راحتی برنامه‌های غیرمتمرکز را از طریق مرورگرتان اجرا کنید و یا توسعه دهد.

اگرچه این افزونه در ابتدا برای کروم ساخته شده بود، اما اکنون از Firefox و Brave نیز پشتیبانی می‌کند.

هر چند زمان زیادی از معرفی Mist و MetaMask نگذشته، اما این ابزار ها و سایر مرورگرهای دیگر، بیشتر از گذشته برنامه‌های مبتنی بر بلاکچین را برای مردم در دسترس قرار داده‌اند. حتی افرادی که سابقه فنی ندارند نیز در حال حاضر می‌توانند برنامه‌های بلاکچین ایجاد کنند. این موضوع برای فناوری بلاکچین یک جهش انقلابی به شمار می‌رود و می‌تواند روز به روز تعداد برنامه‌های غیرمتمرکز را بیشتر کند.

در حال حاضر چه برنامه هایی در اتریوم در حال توسعه هستند؟

از پلتفرم اتریوم در طیف وسیعی از خدمات و صنایع، برای ایجاد برنامه‌های کاربردی استفاده می‌شود. اما از آن جایی که مکان و موقعیت توسعه دهندگان ثبت نمی‌شود و معمولا هویت نامعلومی دارند، فهمیدن اینکه کدام برنامه‌ها موفق می‌شوند و کدام یک از آنها شکست می خورند سخت است.

در اینجا می خواهیم چند پروژه هیجان انگیز را برایتان معرفی کنیم:

Weifund بستری باز برای کمپین‌های سرمایه گذاری جمعی فراهم می‌کند و از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند. Weifund این امکان را فراهم می‌کند که مشارکت‌ها تبدیل به دارایی‌های دیجیتالی با پشتوانه قراردادی شوند و می توان آن‌ها را در اکوسیستم اتریوم مورد استفاده، خرید یا فروش قرار داد.

Uport به کاربرانش راهی مطمئن و راحت برای کنترل کامل هویت و اطلاعات شخصی شان ارائه می‌دهد. کاربران به جای اعتماد به نهادهای دولتی و تحویل هویت خود به اشخاص ثالث، خودشان تصمیم می‌گیرند که چه کسی می‌تواند به داده‌ها و اطلاعات شخصی آن‌ها دسترسی پیدا کند و از آن‌ها استفاده کند.

BlockApps به شرکت‌ها آسان‌ترین راه را برای ساخت، مدیریت و استقرار برنامه‌های بلاکچین ارائه می‌دهد. Blockapps تمام ابزارهای لازم برای ایجاد برنامه های بلاکچین خاص صنایع خصوصی، نیمه خصوصی و عمومی را فراهم می‌کند، از اثبات مفهوم گرفته تا سیستم‌های تولید کامل و ادغام با سیستم‌های قدیمی، همه این‌ها از قابلیت‌های Blockapps است.

Provenance از اتریوم برای شفاف‌سازی زنجیره‌های تأمین غیر شفاف استفاده می‌کند. این پروژه با ردیابی منشأ و تاریخچه محصولات، یک چارچوب باز و قابل دسترسی از اطلاعات ایجاد می‌کنند تا مصرف‌کنندگان بتوانند هنگام خرید محصولات، آگاهانه تصمیم بگیرند.

Augur یک پلتفرم منبع باز برای پیش بینی بازار است که به هر کسی اجازه می‌دهد رویدادهای بازار را پیش بینی کند و اگر پیش بینی‌اش درست از آب در امد، به او پاداش می‌دهد. پیش بینی رویدادهای آینده در دنیای واقعی، مانند اینکه چه کسی در انتخابات بعدی ایالات متحده پیروز خواهد شد، با ترید سهام مجازی انجام می‌شود. اگر شخص سهامی را در یک پیش بینی برنده شده خریداری کند، پاداش پولی دریافت می‌کند.

هک DAO همه چیز را تهدید کرد

خب. الان می‌دانید که می‌توان از اتریوم برای ایجاد سازمان های خودمختار غیرمتمرکز استفاده کرد. در سال ۲۰۱۶، استارتاپی که روی یک پروژه خاص کار می کرد و The DAO نام گرفته بود هک شد.

The DAO پروژه‌ای بود که توسط تیمی در پشت استارت آپ دیگری به نام Slock.it توسعه و برنامه‌ریزی شده بود. هدف آن‌ها ایجاد یک شرکت سرمایه‌گذاری مبادلاتی بدون انسان بود که به سرمایه گذاران امکان تصمیم گیری از طریق قراردادهای هوشمند را می‌داد.

بودجه The DAO از طریق فروش توکن تامین شده بود و درنهایت حدود ۱۵۰ میلیون دلار از هزاران نفر مختلف جمع شده بود.

اندکی پس از جمع آوری وجوه، مهاجم ناشناخته‌ای The DAO را هک کرد و در آن زمان اتر به ارزش حدود ۵۰ میلیون دلار سرقت کرده بود. با اینکه این حمله به دلیل نقص فنی در نرم افزار The DAO بود و ربطی به خود پلتفرم اتریوم نداشت، توسعه دهندگان و بنیانگذاران اتریوم مجبور به مقابله با این مشکلات شدند. 

فورک اتریوم پا به عرصه گذاشت!

فورک یا انشعاب، همان بروز رسانی و نو سازی شبکه بلاکچین است. پس از بحث و جدال فراوان، جامعه اتریوم رای و تصمیمش را بر این گذاشت تا با استفاده از هارد فورک یا همان تغییر کد، وجوه سرقت شده را بازیابی کند. هارد فورک وجوه سرقت شده را به یک قرارداد هوشمند جدید منتقل کرد که به صاحبان اصلی این اجازه را می‌داد تا توکن هایشان را برداشت کنند. اما از این قسمت به بعد اوضاع کمی پیچیده شد!

مفاهیم این تصمیم بحث برانگیز بود و موضوع بحث و جدل افراد بسیاری قرار گرفت. اتریوم مبتنی بر فناوری بلاکچین است که در آن تمام معاملات غیرقابل برگشت و غیرقابل تغییر هستند. اجرای یک هارد فورک و بازنویسی قوانینی که بلاکچین به وسیله آن اجرا می‌شوند، عملا با ذات بلاکچین مغایرت دارد.

اگر هر بار که مقدار زیادی پول وارد شبکه می‌شود، بلاکچین تغییر کند یا افراد زیادی تحت تأثیر منفی بازار قرار بگیرند، بلاکچین هدف اصلی خود را که همان امنیت، ناشناس بودن، ضد دستکاری و غیر قابل تغییر است، از دست می‌دهد.

تا زمانی که یک راه حل کمتر تهاجمی دیگر به نام “سافت فورک” ارائه نشده بود، جامعه اتریوم و بنیانگذاران آن در موقعیت خطرناکی قرار داشتند. اگر آن‌ها سرمایه به سرقت رفته را بازیابی نمی‌کردند، اعتماد به اتریوم از بین می‌رفت.

از طرف دیگر، بازیابی پول سرمایه گذاران نیاز به اقداماتی داشت که مغایر با ایده آل‌های اصلی تمرکز زدایی بود و باعث خراب کردن پیشینه شبکه می‌شد.

پیامدهای بعدی: اتریوم به دو گروه تقسیم شد!

در پایان، اکثریت جامعه اتریوم رای به انجام یک هارد فورک دادند تا پول سرمایه گذاران DAO را بازیابی کنند. اما همه با این روش موافق نبودند. این منجر به شکافی شد که دلیل اصلی وجود دو بلاکچین موازی در اتریوم است.

برای آن دسته از اعضایی که مخالف هرگونه تغییر در بلاکچین بودند، حتی در صورت هک شدن نیز اتریوم کلاسیک وجود دارد. برای اکثریتی که با بازنویسی قسمت کوچکی از بلاکچین موافقت کرده و پول‌های سرقتی را به صاحبان خود بازگردانند، اتریوم معمولی وجود دارد. 

هر دو بلاکچین اتریوم از ویژگی های یکسانی برخوردار هستند و تا بلوک خاصی که هارد فورک اجرا شده یکسان هستند. این بدان معناست که هر آنچه که در شبکه اتریوم تا زمان اجرای هارد فورک اتفاق افتاده قرار داشت، همچنان در اتریوم کلاسیک معتبر است. از بلاکی که هارد فورک یا تغییر کد در آن اجرا می‌شود به بعد، دو بلاکچین اتریوم به صورت جداگانه عمل می‌کنند.

با وجود اثرات مخربی که هک شدن The DAO به بار آورد، اتریوم همچنان در حال حرکت رو به جلو است و به دنبال آینده‌ای درخشان است. اتریوم با ارائه یک بستر کاربرپسند که افراد را قادر می‌سازد از قدرت فناوری بلاکچین استفاده کنند، تمرکززدایی از اقتصاد جهان را با سرعت قابل توجهی از میان برمی‌دارد.

برنامه‌های غیر متمرکز این امکان را دارند که تحول عظیمی در صدها صنعت مختلف از جمله املاک و مستغلات، دانشگاه ها، بیمه، بهداشت و درمان و … ایجاد کنند.

اکثر شرکت های مهم فرآیندهای تجاری را در بلاکچین های خصوصی خود اجرا می کنند.

بلاکچین‌های خصوصی: طی دو سال گذشته، شرکت‌های بزرگ زیادی چندین فرآیند تجاری را در بلاکچین‌های خصوصی و مجاز خود انجام داده‌اند. کارمندان، مشتریان، فروشندگان و ارائه دهندگان خدمات در هر شرکت قادر خواهند بود تا از طریق معاملات رمزنگاری شده به بلاکچین خصوصی آن شرکت دسترسی داشته باشند.

بلاکچین کنسرسیوم (نیمه متمرکز): طی دو سال گذشته، بسیاری از شرکت‌ها شروع به ساخت بلاکچین‌های کنسرسیوم کرده‌اند. این شبکه‌ها موارد کم و محدود شده‌ای از بلاکچین را در اختیار افراد قابل اعتماد شرکت قرار می‌دهد.

استفاده تجاری از بلاکچین‌های عمومی: برخی از شرکت‌ها، اتریوم عمومی را با دسته‌ای از اجزای بلاکچین، برای خریدهای خصوصی یا مبتنی بر اتریوم خود خریداری کرده یا ساخته اند. 

در نهایت…

پلتفرم اتریوم از زمان پیدایش تا الان، روش استفاده از اینترنت را برای تمام دنیا تغییر داده است. برنامه‌های غیرمتمرکزی که در بستر اتریوم ساخته می‌شوند، در حال تغییر اساسی اطلاعات اینترنت هستند و با استفاده از آن‌ها می‌توانیم بلافاصله اطلاعات با ارزشمان را، بدون هیچ واسطه‌ای مبادله، مشاهده و تبادل کنیم.

با اینکه که هنوز روزهای آغازین شروع به کار این شبکه پر شور و فعال است و بدون شک موانع زیادی بر سر راهش قرار دارد، اما به نظر می‌رسد که اتریوم واقعا همان طور که ادعا می‌کند یک بستر تحول آفرین است.

هنوز هم بسیاری از برنامه‌های کاربردی که می‌توانند در آن توسعه یابند پا به عرصه وجود نگذاشته‌اند و ما امیدواریم که این شبکه در آینده‌ای نه چندان دور، با تحولات خود ما را شگفت زده کند.

امیدواریم با مطالعه این مطلب، به خوبی با پلتفرم اتریوم و ویژگی‌های آن آشنا شده باشید….